USDA ekonomistleri, Türkiye’de zeytinyağı üretiminin ve ihracatının düşeceğini öngörüyor.
ABD Tarım Bakanlığı (USDA) tahminleri, küresel zeytinyağı üretiminin bu yılın sonunda 3,20 milyon tona ulaşarak geçen yılki gerileyişin ardından toparlanacağını gösteriyor. Eğer bu tahmin gerçekleşirse, geçen yıla kıyasla %24’lük bir artış söz konusu olacak.
2022/23’te 588.500 ton olan ihracat hacminin 750.000 tona çıkacağının tahmin edildiği raporda, AB’nin başı çekmesi bekleniyor. Küresel verime en çok -dünyanın en büyük zeytinyağı üreticisi olan- Avrupa Birliği’nin katkı sağlamasını bekleyen USDA ekonomistlerine göre bölge, 2023/24’te 2,03 milyon ton üretim yapacak ki bu rakam, bir önceki sezon 1,50 milyon tondu.
2022/23’te 180.000 tonluk üretim yapan Tunus’ta da üretimin toparlanarak 2023/24 sezonunda tahmini 250.000 tona çıkması bekleniyor. Bu durumda ülke, beş yıllık ortalama olan 228.000 tonun neredeyse %10 üzerine çıkacak.
USDA ayrıca ABD ithalatının 400.000 tonda değişmeden kalmasını beklerken ABD’nin, küresel zeytinyağı ticaretinin yaklaşık üçte birini ele geçirerek dünyanın en büyük ithalatçısı olmaya devam edeceğini öngörüyor.
Türkiye’de ihracat ve üretimde düşüş bekleniyor
Türkiye’deki rekoltenin ise geçen yılki rekor seviye olan 380.000 tondan 280.000 tona düşeceğini tahmin eden USDA ekonomistleri, bu düşüşü özellikle birçok üreticinin ülkedeki ekonomik krizden etkilenmesine ve “yok yılı” dönemine girmesine bağlıyor.
USDA raporunda Türkiye’nin kuraklık haritasına da yer verilirken zeytin ağaçlarının olduğu bölgelerin, kuraklıktan fazlasıyla etkilendiği ve etkileneceği açıkça görülüyor. Deprem bölgesinde harap olan zeytinlik ve fabrikaları da düşünecek olursak Türkiye’nin bu yıl zeytinyağı üretiminde iyi bir sezon geçiremeyeceği fikri pekişiyor.
USDA, küresel üretimdeki toparlanma nedeniyle küresel ihracatın da %7 büyümesini beklediklerini ve zeytinyağı stoklarının da geçen yılki düşük seviyelerden kurtularak toparlanacağını öngörüyor. Buna karşın Türkiye’nin ihracatının ise 2022/23’teki rekor seviyelerinden 2023/24’te 160.000 tona düşmesi bekleniyor.
Küresel zeytinyağı tüketiminin de 2,9 milyon tona yükseleceğini tahmin eden bakanlık ekonomistleri ayrıca yüksek gıda enflasyonu ve daha kârlı ihracat fiyatlarıyla boğuşmaya devam eden Orta Doğu ve Kuzey Afrika ülkelerinde, tüketimin daha yavaş artacağını öngörüyor.
