Sofraların baş tacı zeytin ve sağlık kaynağı zeytinyağını bize sunan kutsal zeytin ağacı ile ilgili bazı gerçekler…
Zeytin her dinde kutsal
Zeytin ağacının tarihi en az insanlık tarihi kadar eski. Nuh Peygamber’in kasırga sonrası dünyanın düzene girip girmediğini anlamak için gönderdiği beyaz güvercin, ağzında zeytin dalı ile geri döner. O zamandan beri zeytin, barışın, huzurun ve düzenin simgesi olarak kabul edilir.
Kuran’da mübarek olarak geçiyor
Kuran-ı Kerim’de 6 ayette ve çok sayıda hadiste zeytinden övgü ile bahsediliyor. Nur suresi 35. Ayette, “doğuya ya da batıya ait olmayan mübarek zeytin ağacının yağı ateşe değmeden bile ışık verir” ifadeleri ile zeytin ağacının kutlu, bereketli olduğu tasvir ediliyor.
Yetiştirilen ilk ağaç türü
6000 yıldır Akdeniz havzasında görülen zeytin bilinen en eski ağaç türlerinden biridir. Yazının bulunmasından önce yetiştirilen zeytinin, ana vatanı Güneydoğu Anadolu, Suriye ve Filistin bölgesi olarak biliniyor. Buradan Girit ve antik Yunan’a yayılıyor, oradan da tüm Akdeniz havzasına…
Tıp sembolündeki dal
Tıp biliminin sembolündeki çift yılanlı asanın ne olduğunu hiç düşündünüz mü? Burada yer alan sopa, zeytin dalıdır. Rivayete göre Tanrı, Hermes’in barıştırıcı gücünü ölçebilmek için asasını iki yılan arasına koyar. Yılanlar kavgayı bırakarak birden asaya sarılır ve ayrılmazlar. O günden beri Hermes’in tıp biliminin sembolü bu görüntü olur.
Ölümsüz ağaç
Ünlü İlyada Destanı’nda Homeros, bir zeytin ağacına yaşlanır. Zeytin ağacı ise kendisine “Ben herkese aidim ve kimseye ait değilim, sen gelmeden önce de buradaydım, sen gittikten sonra da burada olacağım” der. Bu hikaye üzerine zeytin ağacının ölümsüz olduğu ve köklerinin ölümsüzlüğü simgelediği düşünülür.
Aslına bakarsanız, bir zeytin ağacı bin yıla kadar yaşayabilir. Bazı araştırmalarda 2 bin yıllık zeytin ağaçları da bulunmuştur. Zeytin ağacının bu kadar uzun ömürlü olmasının nedenlerinden biri de yapraklarındaki oleuropein maddesi. Bu madde zeytin ve zeytin ağacının korunmasına yardımcı olur.
Her daim yeşil
Zeytin ağacını hiç yaz ya da kış aylarında gözlemlediniz mi? Yakından dikkat ettiyseniz zeytin ağaçları yaz ve kış aylarında sürekli yeşil yaprakları var. Yaprakları genelde dökülmez, dökülenlerin yerine yeni çıkan yapraklar da yeşil olur.
Bir yıl var bir yıl yok
Zeytin ağaçları her yıl aynı oranda zeytin vermez. Zeytin ağaçların bu kadar uzun ömürlü olmasının sırrı belki de; bir yıl çok mahsul verirken, ertesi yıl hiç mahsul vermemesidir çünkü ağaç dinlenir, kendini yeniler. Bu duruma periyodisite adı verilir, halk arasında ise “var yılı ve yok yılı” olarak söylenir.
