Türkiye’nin zeytinyağı sektörü, dökme ve varilli ihracat yasağının kaldırılmasını talep etti ve Ticaret Bakanlığı’ndan 50 bin ton kota çıktı.
Türkiye, 2024/25 zeytinyağı sezonunu büyük bir heyecanla bekliyor. Ülkenin 41 ilinde bulunan 200 milyon zeytin ağacı, 400 bin tonluk tarihi bir zeytinyağı rekoltesine hazırlanıyor. Bu rekolte ile Türkiye’nin, 2022/23 sezonunda olduğu gibi dünya ikincisi olması bekleniyor.
Türkiye’de zeytinyağı sektörünün önemli kurumları arasında yer alan Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği, TARİŞ Zeytin ve Zeytinyağı Kooperatifleri Birliği, Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi, odalar ve borsaların da dahil olduğu 20 kurum, 24 Mayıs 2024 tarihinde yayınladıkları ortak bildiriyle, 1 Ağustos 2023’ten beri devam eden dökme ve varilli zeytinyağı ihracat yasağının kaldırılmasını talep etti.
Zeytinyağı sektöründen gelen bu talep üzerine Ticaret Bakanlığı, yasak kararını esnetti ve Türk zeytinyağı ihracatçılarına 1 Kasım 2024 tarihine kadar 50 bin ton kota verdi. Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı M. Emre Uygun, bu kararın Türkiye’nin elindeki 200 bin tonluk stokun yüzde 25’inin katma değere dönüşmesini sağlayacağını ve zeytinyağı ihracatının 300 milyon dolar civarında artış kaydedeceğini belirtti.
Uygun, dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına getirilen kısıtlamaların ne üreticiye ne de ihracatçıya fayda sağladığını belirterek, “Tedbir kararı alındığında 180 TL olan zeytinyağı fiyatı 350 TL seviyelerine yükseldi. İhracatımız 2022/23 sezonunda 150 bin ton iken, 2023/24 sezonunda 7 aylık dönemde yüzde 70 civarında azaldı. Tedbir kararı nedeniyle zarar gören sadece ihracatçı değil, üretici de ürünlerini ihracatçılara satamadığı için gelir kaybına uğradı. Her şeyden önce Türkiye ve Türk zeytinyağı ihracatçıları, ihraç pazarlarında itibar kaybetti. 50 bin tonluk kotayı Türk ihracatçılarımızın 1 Kasım’a kadar kullanacağına inanıyoruz. 400 bin ton civarında rekolte beklediğimiz 2024/25 sezonunda da kotaların olmadığı, ihracatçılarımızın serbest piyasa koşullarında dünya piyasalarında ihracat yapabileceği bir sezon diliyoruz” şeklinde konuştu.
Dökme ve varilli zeytinyağı ihracatı son üç yılda dört kez yasaklama ve fon uygulamalarına maruz kalmıştı. Bunun üzerine zeytinyağı sektörünün önde gelen 20 kurumu, 24 Mayıs 2024 tarihinde kamuoyuna, “Zeytinyağında dökme ve varilli ihracat yasağı hemen kaldırılmalıdır” başlıklı bir bildiri yayınladı. Bildiride, sektörün 2024/25 sezonuna 200 bin ton stokla gireceği, 50 bin ton Afrin zeytinyağı ve beklenen 400 bin tonun üstündeki rekolteyle 2024-25 sezonunda 650 bin ton zeytinyağı varlığıyla karşı karşıya kalacağı vurgulanarak, dökme ve varilli zeytinyağı ihracatı kısıtlamasının kaldırılması talep edildi.
Geleceğe Umutla Bakan Türk Zeytinyağı Sektörü
Türk zeytinyağı sektörünün ortak talebine olumlu yaklaşan Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat ve Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’ya teşekkür eden Uygun, 1 milyar dolar ihracat hedefi için 1 Kasım’dan itibaren kotanın tamamen kaldırılmasını beklediklerini ifade etti.
Sektör temsilcileri, dökme ve varilli zeytinyağı ihracatının serbest bırakılmasıyla, 2024/25 sezonunda Türk zeytincilik sektörünün tarihindeki en yüksek ihracat rakamlarına ulaşacağını ve 1 milyar dolar ihracat hedefini gerçekleştireceklerini belirtiyorlar.
