Zeytin üretiminde akla gelen ilk isimlerden olan Gemlik’te üretim artıyor…
Türkiye’de Akhisar, Salihli, Adana ve Osmaniye gibi ılıman bölgelerde zeytin üretimi son yıllarda artsa da, akıllara ilk gelen isim hâlâ Gemlik zeytini.
Doğrusu “Gemlik Tipi Zeytin” olan iri taneli zeytin çeşidi, bu ilçe başta olmak üzere Orhangazi, Mudanya ve İznik’te yetişiyor. Gemlik zeytinini farklı zeytin türlerinden ayıran ve kalitesini yükselten bazı özellikleri var. Öncelikle Gemlik zeytininin çekirdeği diğer türlere daha ufak. Çekirdeğin ufak olması, zeytindeki et oranının yüzde seksenlere kadar çıkmasına neden oluyor. Öte yandan bölgenin yüzlerce yıllık zeytin işleme tecrübesi de bu bereketli meyveye ayrı bir kimlik katıyor. Ayrıca Gemlik zeytininin bir diğer önemli özelliği dalında kararması. Karardıktan sonra toplanan zeytin havuzlarda su ve tuzla taşlar altında baskılanıp acı suyu atıldıktan sonra sofralara geliyor. Doğal olarak fermente edilen zeytine boya ve başka bir kimyasal madde kesinlikle katılmıyor.
Bölgede bu yıl üretilen zeytinden elde edilen zeytinyağı ise 0,7-1 dizem arasında asit değeri kabul edilebilirken 0,3 dizem asit değeri ile oldukça kaliteli bir ürün olma özelliğini gösteriyor. Yağlık zeytinin kilosunun 4,5 liraya kadar alıcı bulması, iri taneli zeytinlerin de yağlık olarak değerlendirilmesine, böylece yağın kalitesinin artmasına neden olduğu belirtiliyor.
“ZEYTİNİN YÜZDE 30’U GEMLİK, ORHANGAZİ, MUDANYA VE İZNİK’TEN”
Geçtiğimiz hasat döneminin üretici açısından verimli geçtiği açıklanırken, Gemlik, İznik ve Orhangazi bölgesinde yapılan hasat 120 bin tonu geçerken zeytinin sıcak havalar nedeniyle erken olgunlaştığı, bu nedenle de hasadın erken başlayıp bittiği belirtiliyor. Hasattan bir ay kadar önce, eylül ayında güçlü yağmurlar yağsaydı zaten olgunlaşmakta olan zeytinin daha iri hale geleceğini belirten üreticiler, buna rağmen bölgede 110 bin ton sofralık, 10 bin tondan fazla yağlık zeytin üretildiğini kaydediyor. Öte yandan üreticiler Türkiye genelinde 1 milyon 500 bin ton zeytin üretildiğini, bunun 1 milyon 100 bin tonunun yağlık olarak ayrılırken kalan 400 bin tonunun sofralık olarak değerlendirildiğini belirtiyor. Bu şartlarda Gemlik, Orhangazi, Mudanya ve İznik, tek başına Türkiye’deki zeytin üretiminin yüzde 30’unu karşılamış oluyor.
ZEYTİNİN KİMLİĞİ, COĞRAFİ İŞARET
Son yıllarda zeytinde kaliteyi belirli bir noktaya çekmek ve üreticiyi güçlendirmek adına coğrafi işaret ile lisanslı depoculuk üzerine çalışmalar yapan Gemlik Ticaret Borsası, özellikle coğrafi işaret ile zeytinin hak ettiği değeri görmesine önemli bir katkı sağladı. Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenen coğrafi işaret, belirli bir üne, belirli bir bölgeye has ürünlerin diğer ürünlerden ayırt edilebilir ürünlere veriliyor. Gemlik zeytini, coğrafi işaretini 2005 yılında tescil ettirdiklerini belirten Gemlik Ticaret Borsası Başkanı Özden Çakır, 2014 yılında konuyla ilgili özel bir yazılım geliştirerek takip sistemi kurduklarını belirtti. Türkiye’de 450’yi aşkın ürününü coğrafi işarete sahip olduğunu belirten Çakır, “Siyah zeytinde sadece Gemlik zeytini coğrafi işarete sahip. Öte yandan bu yıl Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü Türkiye’de beş coğrafi işaretli ürün belirledi, biri ise Gemlik zeytini. Bu çalışmalarımız ile ürünümüzü dünya çapında değerli ve bilinir hale getirirken üreticimize de katkı sağlayacağız” diye konuştu.
“LİSANSLI DEPOCULUK ÜRÜNDE KALİTEYİ YÜKSELTECEK”
Devam eden lisanslı depoculuk çalışmaları da tamamlandığında bölgede üretime büyük katkı sağlayacağını belirten Başkan Özden Çakır, tüm üreticilerin bu olanaktan faydalanabileceğini söyledi. Başkan Çakır Lisanslı Depoculuk faaliyetlerine ilişkin ise “Gemlik’te lisanslı depoculuk başladığında,zeytinini depoya koyan üreticiye karşılığında elektronik ürün senedi verilecek. Bu belge ile isterse sıfır faizli kredi kullanabilecek isterse Türkiye Ürün İhtisas Borsası üzerinden satışını gerçekleştirebilecek. Hisse senedi alıp satar gibi farklı meslekle ilgilenen vatandaşlar da alım satım yapabilecek. Üretici ürününü lisanslı depoya koyduğunda istediği fiyata geldiğinde elinden çıkarabilecek. Tüccar,ben 1 Nisan tarihinde şu kalibrede şu kadar zeytin alacağım,dediğinde depo, o tarihte o fiyattan zeytini vermekle yükümlü olacak. Piyasalar dengelenmiş olacak. Çiftçi dengelenecek, piyasa dengelenecek, üründe kalite standarda çekilecek” ifadelerini kullandı.
Lisanslı depoculuğa geçmek için arsa hariç yaklaşık 15 milyon liralık yatırım gerektiğini belirten Çakır, konu hakkında Gemlik Belediyesi ile çalışmaların devam ettiğini de dile getirdi.